Περί της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, σκέψεις και σχόλια.
Ακούστηκαν πολλά και γράφτηκαν ακόμα περισσότερα για το θέμα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, που συνήλθε στην Κρήτη.Το ζήτημα είναι ότι αυτοί που μιλούν και γράφουν δικαιώνουν εν πολλοίς τον Αρχιεπίσκοπο κ.Ιερώνυμο που δήλωσε πρόσφατα ότι «στις μέρες μας παρατηρείται ακατάσχετη φλυαρία και ατεκμηρίωτη πολυλογία» και βέβαια στόχος αυτών των σκέψεων δεν είναι να σχολιάσουν την ακατάσχετη φλυαρία, αλλά την ατεκμηρίωτη πολυλογία, που δυστυχώς τους εκθέτει ανεπανόρθωτα. Κάποιοι προφανώς δεν έχουν καταλάβει ακόμα τον ρόλο τους στην εκκλησία και παρ’ όλου ότι επικαλούνται συχνά τις Γραφές και τα κείμενα, δυστυχώς πολλές φορές, αν δεν τα απαξιώνουν, φαίνεται πως τα αγνοούν συστηματικά ή και με μια προτεσταντίζουσα ηθική τα απομονώνουν τραβώντας τα από τα μαλλιά για να εξάγουν τα δικά τους συμπεράσματα.Στην εκκλησία λοιπόν το επικρατούν σύστημα είναι το Συνοδικό και επομένως η Εκκλησία μας διοικείται και εκφράζεται πάντοτε μέσα από τα Συνοδικά της όργανα και πάντοτε κατά την παράδοση «η ψήφος των πλειόνων κρατείτω», λειτουργεί δηλαδή δημοκρατικά με την συλλογική και όχι την ατομική απόφαση, για να κερδίσει η Εκκλησία την ειρήνη και τον σύνδεσμο της αγάπης των μελών της και τούτο γιατί από πολύ νωρίς ο Απόστολος Παύλος έγραψε στους πάντοτε αναστατωμένους Κορινθίους ότι « ου γαρ ακαταστασίας ο Θεός, αλλ’ ειρήνης» και «μέσα στην εκκλησία ο Θεός έχει κάνει διάφορα μέλη» (Α΄.Κορ. ιβ΄12)τα οποία οφείλουν να έχουν συναίσθηση της θέσης τους, του ρόλου τους και της αποστολής τους.
Γράφει δε ακόμα προς τους Κορινθίους «αυτή την τάξη να σέβεστε και να κρατάτε αδελφοί μου.Άλλος ορίστηκε από τον Θεό να είναι η ακοή του σώματος της εκκλησίας, άλλος η γλώσσα, άλλος το χέρι, άλλος το πόδι.Ας μη γίνεστε όλοι γλώσσες , το ποιο εύκολο, δεν μπορείτε όλοι να είστε προφήτες, ούτε Απόστολοι,ούτε δάσκαλοι ερμηνείας των γραφών…Γιατί κάνεις τον εαυτό σου ποιμένα, αφού είσαι πλασμένος για πρόβατο; Γιατί προσπαθείς να γίνεις κεφάλι, ενώ είσαι πόδι; Γιατί προσπαθείς να γίνεις στρατηγός ενώ είσαι στην τάξη των στρατιωτών; Μη γίνεσαι εύκολος και γρήγορος στα λόγια, και μη συνερίζεσαι, ενώ είσαι φτωχός, τους πλουσίους.Μήτε να ζητάς να φαίνεσαι σοφότερος των σοφών» και παρακάτω τονίζει εμφαντικά: «Έκαστος εν ή τάξει εκλήθη ,εν ταύτη μενέτω»(Α΄.Κορ.ζ,20) δηλαδή ο καθένας να μείνει στη θέση και στον ρόλο που του έθεσε ο Θεός. Αυτό που επίσης φαίνεται να αγνοούν μερικοί είναι ότι : «Το άγιο πνεύμα έθεσε στην Εκκλησία τους Επισκόπους να ποιμαίνουν αυτήν» (Πραξ. Κ΄,28). Όσοι λοιπόν δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτή την κατάσταση και επιμένουν στο δικό τους ατομικό δρόμο, το ίδιο το Ευαγγέλιο τους συμβουλεύει ότι : «η πεισμονή ουκ εστί από Θεού» δηλαδή αυτό το πείσμα δεν από τον θεό, αλλά από κάποιον «άλλον» προφανώς.
Όσοι ακόμα θεωρούν, μέσα στον οίστρο τους και στην «βεβαιότητα» της σωστής τους δήθεν γνώμης,και φτάνουν σε σημείο να λοιδωρούν, να υβρίζουν και να χαρακτηρίζουν ,όσους δεν συμφωνούν μαζί τους, ως «προδότες», «πουλημένους», «μισθωτούς ποιμένες», «αιρετικούς-οικουμενιστές», «ανθρώπους που λένε φληναφήματα εν Συνόδω», μάλλον θα πρέπει να ξαναδιαβάσουν ακόμα μια φορά την Αγία Γραφή και τον Απόστολο Παύλο, μήπως και πεισθούν ότι δεν μπορεί μια σύνοδος που συνέρχεται στο όνομα του Χριστού, και μετέχουν σ’ αυτή 350 ορθόδοξοι επίσκοποι και όλοι ,πλήν του Ρωσίας, Βουλγαρίας και Γεωργίας, οι Πατριάρχες και Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, του διαμετρήματος του Αναστασίου Αλβανίας αλλά και των άλλων Πατριαρχών με πρώτο τον Κωνσταντινουπόλεως, να κάνουν λάθος και να έχουν δίκιο μόνο όσοι φωνασκούν αφελώς και ατάκτως, σκανδαλίζοντας τους πιστούς και ξεσχίζοντας τον χιτώνα της εκκλησίας, και οι οποίοι αγνοούν προφανώς και την ιστορία ότι οι αιρέσεις και τα σχίσματα δεν προήλθαν από τις πλειοψηφίες Επισκόπων και Συνόδων αλλά από μικρές και φωνασκούσες μειοψηφίες, τόσο στην Ανατολή, όσο και στη Δύση με τη γνωστή Διαμαρτύρηση.Αυτό που κάνει τρομερή εντύπωση στον αναγνώστη των κειμένων των «ορθοδόξων διαμαρτυρομένων», είναι η τραγική κακοποίηση των κειμένων και των αγίων που επικαλούνται για να στηρίξουν τάχα τον δικό τους λόγο, έτσι δεν διστάζουν να επικαλούνται μεν τον άγιο Παϊσιο τον Αγιορείτη για όσα λέει περί των αιρέσεων αλλά να παραλείπουν όλα τα παρακάτω που λέει ο άγιος γι αυτούς τους ίδιους τους υποτίθεται «ομολογητές» της πίστεως και αυθεντικούς ερμηνευτές, δικηγόρους του Θεού και της πίστης που συμβουλεύουν στην απείθεια και στο σχίσμα. Λέει λοιπόν ο π.Παϊσιος γι αυτούς : «Είναι αδελφοί που παραμένουν μεν πιστά τέκνα της εκκλησίας, δεν έχουν όμως συμφωνίαν πνευματικήν αναμεταξύ τους.Ασχολούνται με την κριτικήν ο ένας του άλλου εις το τι θα πεί ή τι τα γράψει για να τον κτυπήσει κατόπιν αλύπητα….Το κακό που γίνεται είναι πολύ μεγάλο, διότι αφ΄ενός αδικεί τον πλησίον του, αφ΄ετέρου τον γκρεμίζει στα μάτια των άλλων.Πολλές φορές σπέρνει την απιστία στις ψυχές των αδυνάτων διότι τους σκανδαλίζει.Αν κάποιος δεν συμφωνεί με τον χαρακτήρα μας, αμέσως βγάζουμε συμπεράσματα ότι δεν είναι πνευματικός άνθρωπος» και στην ίδια επιστολή γράφει ακόμα ο π.Παίσιος: «Το να διακόψει το μνημόσυνο του Πατριάρχη …και να ομιλεί υβρίζοντας τον Πατριάρχη, αυτό νομίζω είναι παράλογο».Και μια και επικαλούνται πολύ τον Μέγα Φώτιο, ο ίδιος ο άγιος συμβουλεύει «να μη κρίνεις κάποιον από ένα μόνο μέρος των συγγραμμάτων του ούτε από κάποιο σπάραγμα των λόγων του. Αλοίμονο σ΄αυτούς που θέλουν να γίνονται προφήτες από δική τους άποψη αλλά δεν βλέπουν το όλον». Έχει ενδιαφέρον ακόμη να δούν όσοι κόπτονται υπέρ της αληθείας, τα πρακτικά της Συνόδου της Φερράρας για να διαβάσουν τον λόγο του αγίου Μάρκου του Ευγενικού και να διαπιστώσουν με πόση διάκριση και αγάπη μιλούσαν οι άγιοι για τους σχισματικούς τους οποίους τους συμπονούσαν και τους αποκαλούσαν αδελφούς.Η άγνοια όλων αυτών των πηγών και των Πατερικών κειμένων είναι ο χειρότερος σύμβουλος των «μαχητών της πίστεως».Η ορθόδοξη εκκλησία διαλεγόμενη με τα άλλα χριστιανικά δόγματα δεν χάνει την αυτοσυνειδησία της αλλά θα λέγαμε ότι αγωνίζεται να τηρήσει την εντολή του Χριστού «ίνα πάντες εν ώσιν» ,δηλ. όλοι να γίνουν ένα και αυτό δεν το κάνει μόνο με τους διαλόγους αλλά σε κάθε θεία λειτουργία προσεύχεται με όλη τη θέρμη της «υπέρ ευσταθείας του θεού εκκλησιών και της των πάντων ενώσεως». Αν αυτό δεν το έχουμε κατανοήσει τότε μάλλον δεν ξέρουμε για τι προσευχόμαστε σε κάθε θεία λειτουργία. Φαίνεται λοιπόν πως όσο ανυψώνεται ο ατεκμηρίωτος και ανεπίγνωστος ζηλωτισμός, τόσο παρακμάζει η δυναμικότητα του ορθόδοξου λόγου και οδηγούμαστε γρηγορότερα στη φθορά την οποία πολεμά η εκκλησία.Δεν μπορούμε αβίαστα και ανεπίγνωστα να απαξιώνουμε την Συνοδικότητα της εκκλησίας σε μια εποχή που χρειάζεται η ενότητα όλων των ορθοδόξων εκκλησιών.
Πρέπει να πάσχει από ηθελημένη μυωπία κάποιος που δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα θεολογικά επιχειρήματα από τα πολιτικά τερτίπια των Ρώσων των Γεωργιανών, των Αντιοχειανών και των Βουλγάρων που πολέμησαν την Σύνοδο, δηλ. ουσιαστικά τη συνοδικότητα της Ορθοδοξίας.Αυτοί έχασαν, γιατί απομονώθηκαν από το μυστήριο της ευχαριστίας, αρνήθηκαν με μετάσχουν ακόμα και στην θεία λειτουργία της Πεντηκοστής και έμειναν τραγικά μόνοι. Είναι πραγματικά αφελής η προσέγγιση και η στήριξη των επιχειρημάτων τους και φανερώνει και άγνοια της ιστορίας και των βλέψεών τους και είναι λυπηρό να βρίσκουν συμμάχους στην ελληνόφωνη εκκλησία. Πόσα ραπίσματα ακόμα θα δώσουν στη Μητέρα Εκκλησία; Αυτός ο νεοφανής νεοζηλωτισμός , οι εκφραστές του οποίου έχουν στην καρδιά τους όχι την μονολόγιστη ευχή, αλλά την εμμονή στην ιδιογνωμοσύνη τους, ότι δήθεν τάχθηκαν να φυλάγουν θερμοπύλες, από ποιόν άραγε; οδηγεί σε σκέψεις για τη σκοπιμότητά τους.Το να σχίσεις και να διαιρέσεις είναι πολύ εύκολο και απλό, έλεγε ο π.Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, η σύνθεση, η ενότητα και η υπακοή είναι δύσκολη, γι αυτό άλλωστε η εκκλησία μας αιώνες τώρα περιμένει την «επιστροφή των πεπλανημένων» με πολύ αγάπη, πολύ προσευχή αλλά και πολύ διάκριση που είναι η μητέρα των αρετών.
Αναγνωρίζουν στ’ αλήθεια οι αδελφοί «ομολογητές και ζηλωτές» ότι ο επίσκοπος είναι εις τύπον και τόπον Χριστού στην εκκλησία μας και ότι χωρίς αναφορά σ’ αυτόν δεν μπορεί να υπάρξει εκκλησιαστική κοινότητα, θεία λειτουργία και κοινωνία; Αν ναι, τότε ας αποφασίσουν ότι είναι ποίμνιο μιας εκκλησιαστικής κοινότητας που πρέπει να δείχνει τον ανάλογο σεβασμό στους θεσμούς της εκκλησίας και να μη προσπαθεί να ανατρέψει την τάξη που καθόρισε ο Χριστός και Απόστολοι αλλά και σεβάστηκαν όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας. Ο μόνος που χαίρεται για τις διαιρέσεις μας, τις ταραχές και τις αποσχίσεις μας είναι ο γνωστός διαβολεύς. Όσοι νομίζουν στ’ αλήθεια ο Πατριάρχης και οι άλλοι Προκαθήμενοι είναι μίσθαρνα όργανα των αιρετικών, θα τους συνιστούσα να πάνε να μείνουν για ένα μικρό διάστημα την Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια, στα Ιεροσόλυμα, στην Αλβανία και όπου υπάρχει ορθόδοξη εκκλησία, για να γνωρίσουν από κοντά τον αγώνα, την αγωνία, τον πόνο, τα βάσανα, το δάκρυ των Πατριαρχών και των επισκόπων που ομολογούν τον Χριστό όχι στην μακαριότητα της ελλαδίτσας μας, αλλά σε καθεστώτα εχθρικά και αντίχριστα και ας δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στην ομολογία της πίστεως. Γιατί στ’ αλήθεια κάποιοι χριστιανοί νομίζουν ότι την Εκκλησία την σώζει ο ζηλωτισμός τους ή η πίστη τους; Γιατί πιστεύουν ότι τους έχει ανάγκη; Ή οτι χωρίς τη δική τους άποψη η εκκλησία χάνει το άρωμά της; Αγνοούν ότι ούτε οι επίσκοποι, ούτε οι Πατριάρχες, ούτε οι «δικηγόροι» του Θεού, μπορούν να κάνουν κάτι περισσότερο για τον λαό απ’ ότι κάνει ο Χριστός να δίνει δηλαδή καθημερινά το σώμα του και το αίμα του και να τροφοδοτεί τον λαό, ακόμα κι όταν κλήρος και λαός χάνουμε την περπατησιά μας και τον δρόμο μας; Ας αφήσουν λοιπόν και κάτι να κάνει ο Θεός για την εκκλησία του και ας μη σκανδαλίζουν το λαό με σχίσματα και διαιρέσεις γιατί ο λόγος του Θεού είναι πολύ βαρύς γι αυτούς που σκανδαλίζουν «έναν των μικρών τούτων των ελαχίστων», τους συνιστά να βάλουν μια πέτρα στο λαιμό τους και να πέσουν στη θάλασσα. Μέσα στην εκκλησία τα πάντα λειτουργούν με τάξη, λέει ο άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης, και αυτός που καθόρισε την τάξη είναι ο Λόγος του Θεού. Αυτή λοιπόν την τάξη , λέει ο άγιος, πρέπει να σεβόμαστε και να φυλάττουμε γιατί ο θεός είναι θεός τάξεως και ειρήνης και όχι ακαταστασίας. Ας σταματήσουν λοιπόν κάποιοι να δημιουργούν «μετασυνοδικούς κραδασμούς» γιατί τότε όντως θα ευθύνονται για την απώλεια ψυχών.
Τρύφων Τσομπάνης
Επίκουρος Καθηγητής
Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ
