Κάγκελα, κάγκελα, κάγκελα παντού….
Το να γυρνάει κάποιος στον τόπο του μετά από αρκετά χρόνια ξενιτιάς, είναι αλήθεια ευχάριστο και χαρούμενο γεγονός, το να φεύγει όμως πικραμένος από την εικόνα της πόλης, είναι θέμα προς συζήτηση και μας αφορά όλους.
-Πώς είδες τον Λαγκαδά; Ρώτησα στον φίλο της ξενιτιάς που ζει 70 χρόνια στη Γερμανία.
– Τα ίδια μου είπε, δεν άλλαξε τίποτα προς το καλύτερο και εντυπωσιακότερο. Στασιμότητα και εγκατάλειψη.
Μετά από τρεις μέρες συνάντησα τυχαία τρεις κυρίες, παλιές Λαγκαδιανές, η μία ενενηκοντούτις , οι άλλες δύο νεώτερες, οι οποίες μένουν χρόνια στην Αθήνα και επιθύμησαν ένα ταξίδι στην γενέτειρα πόλη μας.
-Πώς σας φάνηκε ο Λαγκαδάς μετά από τόσα χρόνια που λείπετε;
-Να σας πω. Δεν άλλαξε και τίποτα από τότε, απλά χτίστηκαν νέα σπίτια και αφήσατε να γκρεμιστούν τα παλιά αρχοντικά που ήταν πανέμορφα. Α…πήγαμε και στα Λουτρά… Γιατί τέτοια εγκατάλειψη; Τα Λουτρά κάποτε έσφυζαν από ζωή και μαζί μ΄αυτά και όλη η Πόλη. θέλαμε να μείνουμε κάποιο βράδυ, αλλά δεν λειτουργεί το ξενοδοχείο, στα άλλα δύο δεν υπάρχουν δωμάτια δεδομένου ότι είναι μικρά. Κάποτε ο Λαγκαδάς είχε 10 ξενοδοχεία, και τώρα δύο και μικρά για μια τέτοια Λουτρόπολη!!! Πήγαμε και στα νεκροταφεία…ξέρετε για ένα προσκύνημα στους τάφους των γονιών μας, τρομάξαμε από την κατάσταση!!! Τι κρίμα!!!
Δεν ήξερα τι να πώ. Πάντως καθώς γυρνούσαν στην πόλη, τις ξανασυνάντησα και την επομένη και με ρώτησαν.
-Γιατί σε κάποια παλιά αρχοντικά, έβαλαν κάγκελα παντού; Δεν υπάρχει κάποιος να νοιαστεί γι αυτά; Κάποιος να συντηρήσει αυτή την αρχιτεκτονική της πόλης;
Τις κατατόπισα όσο μπορούσα για την όλη κατάσταση και για τη δυστυχία του Λαγκαδά να χάνει τα παλιά αρχοντικά του, αλλά ουσιαστικά να χάνει την αισθητική της πόλης και την ιστορία του, και φυσικά η επόμενη ερώτηση ήταν:
- Και ο Δήμος; Δεν μπορεί να κάνει κάτι να περισώσει ό,τι σώζεται;
- Μπορεί, απάντησα, αλά μάλλον δεν θέλει! Αυτό δείχνει το πράγμα.
Πήρα τις εφημερίδες μου και πήγα στο σπίτι. Στρώθηκα στην ενημέρωση. Ανάμεσα στα άλλα ένα άρθρο στο ΒΗΜΑ του ακαδημαϊκού δασκάλου κ.Ανδρέα Γιακουμακάτου, αρχιτέκτονα και καθηγητή στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο καθηγητής Γιακουμακάτος είναι ένας επιστήμονας με ευρύτατη γνώση των ζητημάτων της αρχιτεκτονικής, της πολεοδόμησης, και της αισθητικής των πόλεων, μέσα λοιπόν στα ενδιαφέροντά του αναφέρθηκε στο άρθρο αυτό στα εγκαταλελειμμένα χωριά της Ιταλίας και πως οι κυβερνήσεις και οι τοπικοί άρχοντες μπροστά στο φάντασμα της ερήμωσης των τόπων, δημιούργησαν προγράμματα επιδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή ένωση για συντήρηση όλου του αρχιτεκτονικού πλούτου. Τα περισσότερα βέβαια σπίτια και αρχοντικά, είναι σε ερειπιώδη κατάσταση, που σημαίνει ότι θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να τα κατεδαφίσουν με δικά τους έξοδα επωμιζόμενοι όλο το κόστος της κατεδάφισης και τα συναφή, που δεν είναι και μικρό το κόστος! Έρχεται λοιπόν ο Δήμος και το κράτος και τους λέει ότι αν δεν μπορείτε, λόγω κόστους να τα κατεδαφίσετε, εμείς σας απαλλάσσουμε από φόρους και δημοτικά τέλη, τα παραχωρείτε με ένα συμφωνητικό στον Δήμο, ο οποίος παραχωρεί το ερείπιο στην τιμή του 1 ευρώ σε όποιον ενδιαφέρεται μέσα σε μια τριετία ή πενταετία να το αναστηλώσει και να το χρησιμοποιήσει για λογαριασμό του για όσο διάστημα συμφωνηθεί στο συμβόλαιο. Συνήθως τα σπίτια αυτά μετατρέπονται σε πανσιόν φιλοξενίας.
Έτσι και το σπίτι, διασώζεται, αφού ως διατηρητέο δεν μπορεί να έχει άλλη διέξοδο, παρά μόνο την αξιοποίησή του, καθότι ο νόμος απαγορεύει την αλλαγή του καθεστώτος του κηρυγμένου παραδοσιακού μνημείου. Η πόλη αποκτά ξανά αισθητική και ομορφιά, αποκτά χώρους πολιτισμού και φιλοξενίας και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να στεγάσει όνειρα και οράματα ανθρώπων που πονούν τον τόπο τους. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα ανθρώπου που αγόρασε με 1 ευρώ μια σπηλιά και την έκανε ξενοδοχείο πολυτελείας!!!
Αυτά βέβαια στην Ιταλία!!
Σ’ εμάς….σε μια πόλη που το 1940 είχε 10 ξενοδοχεία και ίσως είχε την μεγαλύτερη επαγγελματική αγορά, αφήσαμε τον αρχιτεκτονικό πολιτισμό να καταρρεύσει, τον περιφράξαμε με κάγκελα και κόκκινες ταινίες ατυχημάτων, στέρεψαν τα όνειρα, στέρεψαν τα οράματα, στέρεψαν οι προοπτικές ανάπτυξης και μείναμε να κλαίμε τη μοίρα μας στις παρυφές των βουνών, απολαμβάνοντας οσφραντικές ευωδίες από τον ΧΥΤΑ και τη ΜΕΑ!!! Τελικά, αυτή είναι η μοίρα μας!!! Κρίμα στα παιδιά μας και το μέλλον τους!!! Και κατά πώς λέει το τραγούδι: «Κάγκελα, κάγκελα, κάγκελα παντού, και τα μυαλά στα κάγκελα…»!!! Αλλά το μέλλον ΠΟΥ;;;;
Τρύφων Τσομπάνης
