ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ ΝΑΟΣ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΒΑΛΑΡΙ
Ένα καταπληκτικό μεταβυζαντινό ναό , έκρυβε μια συστάδα θάμνων και δέντρων, λίγο έξω από το Καβαλάρι ,στην περιοχή Στάνοβο. Σε μια πανοραμική θέα, βρίσκεται αυτός ο μικρός ναός (6Χ12), κακοποιημένος από τις αξίνες των αρχαιοκαπήλων, αλλά και την ντόπια αδιαφορία, που χρόνια τώρα βλέπουν να καταστρέφεται ένα μνημείο, ένας ναός, ο δικός τους ναός, που κάποτε κάποιοι εκεί βαφτίστηκαν, παντρεύτηκαν, πανηγύρισαν, μνημείο από τα λίγα της περιοχής μας και δεν νοιάστηκαν , παρά το ότι ήταν κηρυγμένο μνημείο από την αρχαιολογική υπηρεσία, να φροντίσουν να σώσουν όχι μόνο τον ναό και την ιστορία του, αλλά την αξιοπρέπειά μας ως λαού που φροντίζει την παράδοση και τον πολιτισμό μας. Από την πρώτη κι όλας εβδομάδα της αναλήψεως των καθηκόντων του νέου Μητροπολίτη Λαγκαδά, τον ενημερώσαμε για το μνημείο και την επομένη ακριβώς το επισκεφθήκαμε και δόθηκαν από τον Σεβασμιώτατο οι πρώτες εντολές και οδηγίες, καθώς την ίδια στιγμή της επισκέψεως, επικοινώνησε με την αρμόδια εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων, ζητώντας τη συμβουλή και την βοήθειά της για την πλήρη αναστήλωση και διάσωση του μνημείου, που θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα λαμπρό προσκύνημα για την περιοχή και όχι μόνο. Αμέσα εγκαταστάθηκε αρχαιολόγος και συνεργείο που ασχολήθηκαν με το μνημείο, μελετώντας τις παλαιότερες φάσεις του ,που φτάνουν μέχρι τον 11ο αιώνα, η δε ανασκαφή έφερε στο φως ταφές και ενδιαφέροντα ευρήματα. Πολλές φορές κάποιοι ντόπιοι μεμψίμοιροι, κατηγορούν την επαρχία μας ότι δεν έχει να επιδείξει τίποτα από ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία, που να προκαλέσουν το ενδιαφέρον επισκεπτών και τουριστών. ΛΑΘΟΣ ΜΕΓΑΛΟ, η περιοχή μας έχει τεράστιο πλούτο και ανέλπιστες ομορφιές, όμως εμείς δεν είμαστε σε θέση να αναδείξουμε αυτό τον πλούτο και να φωτίσουμε τις ομορφιές του, να τις κάνουμε δικές μας ομορφιές, γιατί περί άλλων τυρβάζουμε. Υπάρχουν ακόμα 8-10 μεταβυζαντινοί ναοί (Λητή, Δρυμό, Ξυλούπολη, Καβαλάρι, Κολχικό, Σοχό, Όσσα, Χωρούδα, Βερτίσκος), που μπορούν να γεμίσουν ένα ολόκληρο μουσείο, από το Δερβένι δε και κάτω ,είναι θαμμένο όλο το Μακεδονικό και Μυγδονικό παρελθόν μας. Ποιός νοιάστηκε να χρηματοδοτήσει το ΑΠΘ για μια ανασκαφική έρευνα στις τούμπες Περιβολακίου και Καβαλαρίου, (οι ανασκαφές σταμάτησαν το 1938, και δεν συνεχίστηκαν λόγω του πολέμου),υπάρχουν ακόμα ανεξερεύνητα σπήλαια, οι Μακεδονικοί τάφοι των Λαγυνών, ή ποιος ανέσκαψε την περιοχή που βρέθηκε «ο Λέων της Μυγδονίας» στον Ευαγγελισμό; Να μη μιλήσουμε για την πονεμένη υπόθεση των παραδοσιακών σπιτιών που τα αφήνουμε στη μοίρα τους. ΟΧΙ δεν είναι υπόθεση μόνο κάποιων ιερέων, επιτρόπων και ιδιοκτητών, που αυτονόητα δεν μπορούν και δεν διαθέτουν την γνώση και τον τρόπο, να εκτιμήσουν και να αναδείξουν μια πολιτιστική κληρονομιά, που ανήκει στην ιστορία της Επαρχίας μας κι όχι απλά στη μερίδα τους στο υποθηκοφυλακείο .Όταν το κράτος θέλει μπορεί και παρεμβαίνει, αλλά χρειάζεται το ενδιαφέρον κάποιων να στηριχθεί. Επισκέφθηκε κανείς τη γραφική Χωρούδα, (εγκαταλελειμμένη από το 1949), να δεί την γραφική ομορφιά της και τον κατάγραφο με αξιολογότατες τοιχογραφίες ναό της; Γιατί δεν θα μπορούσαν αυτοί οι χώροι να αναδειχτούν, να δημιουργήσουμε πνευματικές ,ιστορικές και περιβαλλοντικές διαδρομές που θα δεχτούν το τουριστικό ενδιαφέρον; Φαντάζεστε μια περιοχή, που διαθέτει μακεδονικούς τάφους και βυζαντινά μνημεία, λαϊκή αρχιτεκτονική και λαϊκό πολιτισμό, δύο πανέμορφες παραλίμνιες διαδρομές, αρκετές ακόμα παραποτάμιες, λουτρικές εγκαταστάσεις, φυσική ομορφιά ανέλπιστη, να παραμένει αναξιοποίητη; Αυτή πρέπει να είναι η ανάπτυξη ενός τόπου, που πρώτα σέβεται τον πολιτισμό του, την ιστορία του και το περιβάλλον . Ο Ναός του αγ.Γεωργίου στο Καβαλάρι, περιμένει την βοήθεια ,όσων μπορούν να βοηθήσουν, για να αποκτήσει σκεπή, ο Ναός των Αρχαγγέλων στην Όσσα ομοίως, στη Χωρούδα ξεκίνησε η μελέτη για την συντήρηση των τοιχογραφιών και την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Ήδη ετοιμάζεται ένας οδηγός των Μακεδονικών και Βυζαντινών μνημείων της επαρχίας μας . Ευελπιστούμε στο ενδιαφέρον του νέου Μητροπολίτη κ. Ιωάννη, που από την πρώτη εβδομάδα της εγκαταστάσεώς του στο Λαγκαδά, εξήγγειλε τη δημιουργία βυζαντινού μουσείου,(το οποίο τελειώνει σε ένα περίπου μήνα), την συντήρηση των μεταβυζαντινών ναών και εικόνων(ήδη έγινε η καταγραφή και συντήρηση των εικόνων). Ας ελπίσουμε ότι θα συμπαρασύρει και όλους τους θεσμικούς φορείς της επαρχίας μας ,ώστε να μπει ο τόπος σε μια νέα τροχιά πολιτιστικής και πνευματικής ανάπτυξης, αυτά θα φέρουν και την ανάπτυξη που περιμένει και ο επαγγελματικός κόσμος της περιοχής. Η ανάπτυξη χτίζεται από μας, δεν χαρίζεται από κανέναν, όμως πιστεύουμε πως χτίζεται καλύτερα, όταν πατήσουμε πάνω στις πέτρες και τα αγκωνάρια που έβαλαν σε τούτο τον τόπο οι πατεράδες και οι παππούδες μας.
ΤΡΥΦΩΝ ΤΣΟΜΠΑΝΗΣ
ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α.Π.Θ
